Nepal'de gençlerin liderlik ettiği kitlesel protestolarda hükümet devrildi fakat ülkenin geleceği belirsizliğini koruyor.
En az 72 kişinin yaşamını yitirdiği eylemlerde Facebook, Instagram, WhatsApp, YouTube, X, Reddit ve LinkedIn platformlarına erişim yasağı Z kuşağından gençleri sokaklara dökmüştü.
Nepal İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, kayıt için verilen sürede başvuru yapılmadığı gerekçesiyle sözkonusu platformlara erişimi 4 Eylül'de engellemişti.
Eylemciler, sosyal medya yasağının yanı sıra iktidarın yolsuzluklarına ve ekonomik gidişata da tepki göstermişti.
Washington Post'un görüştüğü Nepalli siyasi analist Devesh Jha, "Barut fıçısının üzerinde oturuyorduk, sosyal medya yasağı fitili ateşledi" diyor.
Protestolar özellikle Z kuşağının hızlı örgütlenmesiyle dikkat çekiyor. Haberde, gençlerin VPN programlarıyla erişim yasağını delerek Gen.ZNepal adlı Instagram kolektifi üzerinden örgütlendiğine işaret ediliyor.
Kolektifin 24 yaşındaki kurucusu Tanuja Pande, gençlerin öfkesini şöyle özetliyor:
Bu protesto bir partiye veya lidere karşı değil, bütün sisteme karşı.
Göstericiler Bangladeş, Sri Lanka ve Endonezya'daki gençlik hareketlerinden ilham aldıklarını da söylüyor. 28 yaşındaki avukat Amrit Kumar Mishra, sosyal medya yasağına karşı Yüksek Mahkeme'ye şikayette bulunduğunu belirtiyor.
22 yaşındaki Ranjana Kami de çocukluğundan beri aynı siyasetçilerin iktidarda olduğunu, rüşvetin iyice yaygınlaştığını ifade ediyor.
Güney Asya ülkesi Nepal'i sarsan sarsan protestoların ardından İçişleri Bakanı Ramesh Lekhak, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ramnath Adhikari ve Su Tedarik Bakanı Pradeep Yadav, görevlerinden istifa ettiklerini duyurmuştu.
Nepal Başbakanı Khadga Prasad Sharma Oli de 9 Eylül'de istifasını açıklamıştı.
Federal parlamento binası ve yüksek mahkeme binasının ateşe verildiği ülkede eski Yüksek Mahkeme Başkanı Sushila Karki, 12 Eylül'de geçici başbakan olarak yemin edip göreve başlamıştı.
Mart 2025'te seçim düzenlenmesi planlanıyor ancak Himalayalar'daki 30 milyonluk ülkenin geleceği belirsiz. Nepalli yazar Amish Raj Mulmi şunları söylüyor:
Binalar yeniden inşa edilebilir ama Nepal devleti fikri artık sorgulanabilir hale geldi.
Eylemleri takip eden gazeteci Pranaya Rana, protestoların hızla kontrolden çıktığına dikkat çekerek, "Z kuşağı amacına ulaştı ama ülke çok büyük bedel ödedi" ifadelerini kullanıyor.
Ancak Instagram kolektifinin kurucusu Pande, gösterilerin şiddete dönüşmesini hiçbir zaman istemediklerini belirterek, "Bu bizim hareketimiz değil, eylemlerimizi kirletmeye çalışıyorlar" diyor.
Birçok protestocu, seçimlerde eşitsizlik ve yolsuzlukla ilgili şarkılarıyla tanınan Katmandu Belediye Başkanı Balendra Shah'ı destekliyor.
Diğer yandan analist Jha, "Z kuşağının aslında net bir planı yok" diyor.