Orta Çağ’da Kıbrıs’a Damgasını Vuran Yedi Kadın

Orta Çağ’da Kıbrıs’a Damgasını Vuran Yedi Kadın

Mağusa’da belki de son dönemlerin en müthiş sergisini izliyoruz. Naci Talat Vakfı ile Mağusa Belediyesinin ortaklaşa düzenlediği “Orta Çağ’da Kıbrıs’ın Kadınları” sergisi Martinengo Burcunda halen devam ediyor. Semra Beyhanlı’nın resimleri ve Ahmet Hilmi’nin metinlerini yazdığı bu sergide Kıbrıs’a yaşadığı çağlarda damgasını vurmuş yedi kadın tanıtılıyor. Bugüne kadar ya hiç duymadığımız ya da hakkında çok az şey bildiğimiz bu kadınlar kimlerdi? Neler yapmışlardı?

Kıbrıs Kraliçesi, Kudüs Naibi, Şampanyalı Alice: Efsanevi Şampanya Kontu Henry ve Kudüs Kraliçesi Isabel’in kızıdr. 1210 yılında gelecekteki Kıbrıs Kralı Hugh ile evlendi. Aya Sofya Katedrali (Selimiye Camisi) inşası ve gotik mimarinin başlaması onun döneminde gerçekleşmiştir. Kocasının beşinci haçlı seferinde ölmesinden sonra 1218 yılında yirmili yaşlarda dul kalmış ve Kıbrıs’ı yönetmiştir.

Kıbrıs Kraliçesi Antakyalı Plaisance: Antakya hükümdarı Prens V. Bohemond’un ve Prenses Lucia di Segni’nin kızıdır. 1250 yılında Kraliçe Alice’in oğlu Kral I. Henry ile evlendi. 1254 yılında Kral I. Henry’nin ölümünden sonra adayı tek başına yönetti. Plaisance, gücünü ve otoritesini korumak için kurnazlığını, zekasını ve cinselliğini kullandı. 1261’de Kıbrıs’ta öldü.

Kıbrıs Kraliçesi, Vals Leydisi Aragonlu Eleanor: Eleanor, Barcelona Hanedanına mensup Peter ve Joan of Foix’in kızıdır. 1353 yılında Kıbrıs Kralı I. Peter ile evlenir. Kral’ın Kraliçe Eleanor’a sadakatsizliği yüzünden metresiyle yatırken yatağında katledilir. İktidarı eline Kraliçe Eleanor 1373 yılında adanın Cenevizliler tarafından işgali için Cenevizlilerle işbirliği yapar. 1381 yılında oğlu II. Peter tarafından Katalonya’ya sürülür. 1416’da Barcelona’da ölür.

Kıbrıs Kraliçesi Brunswick Grubenhagenli Helvis: Kraliçe Helvis, Haçlı Soyluluğunun önde gelen isimlerinden yetişir. 1365 yaşında olan Helvis 12 yaşında iken Kıbrıs Kralı I. James ile evlenir. Yaşanılan birçok sıkıntılı süreçten sonra çift 1385 yılında Lefkoşa’da Aya Sofya Katedralinde taç giyerler. Helvis Kıbrıs, Kudüs ve Ermenistan Kraliçesi olur. 1421 yılında Lefkoşa’da ölür.

Kıbrıs Prensesi, Savoy Düşesi Anna: 1418 yılında Lefkoşa’da doğar. Kıbrıs Kralı Janus ve Charlotte Bourbon’un kızıdır. 1434 yılında Chambery’de Savoy Kontu Louis ile evlenir. Avrupa’da yaşar. Kocası ile sanata ilgi duyar. 19 çocuğu olur. 44 yaşında Cenevre’de ölür.

Asolo Leydisi, Kıbrıs Kraliçesi Caterina Cornaro: Caterina, 1454’te Venedik soyluları Marco Cornaro ve Fiorenzia Crispo’nun kızı olarak doğdu.  Cornaro ailesinin XV. Yüzyılda Lüzinyan sarayıyla güçlü politik ve ticari bağları vardı. Kıbrıs Krallığının Osmanlı devletine karşı güçlenmek için güçlü bir Hristiyan devletiyle ittifak yapma ihtiyacından dolayı Venedik’te karar kalınır. Caterina’nın babasıyla Kıbrıs Kralı II. James’in anlaşmasından sonra genç çift 1474 yılında Mağusa’da evlenir. Kral II. James kısa süre sonra şüpheli bir şekilde ölür. 1474 – 1489 yılları arasında adayı son hükümdar olarak Caterina Cornaro yönetir. Kıbrıs’ı 14 Şubat 1489’da tüm haklarından feragat ederek Venedik’e devredip Venedik’e yerleşir ve 1510 yılında orada ölür. Venedik’te mezar taşında “Caterina Cornaro, Kıbrıs, Kudüs ve Ermenistan Kraliçesi” yazar.

Arnalda de Rochas: Efsanevi bir güzelliğe sahip Arnalda Kıbrıs sipahi ordusu generali Eugne Singlitico’nun kızıdır. Arnalda 1570 yılında babasının kahramanca savaşarak öldüğü Lefkoşa savaşında hazır bulunur. Esir düşer, ganimetlerle beraber Padişah II. Selim’e hediye edilmek üzere Sokollu Mehmet Paşa’ya ait bir kalyona yerleştirilir. Arnalda3 Ekim 1570’te geminin cephaneliğini Mağusa’da havaya uçurur. İnfilak tüm şehri sarsar. Arnalda kölelik yerine ölümü seçer. Ganimet gemilerinin imhasıyla Venedik uğradığı feci yenilgiye rağmen “sembolik” bir zafer kazanır. Arnalda sembol olur. 

Kaynak: Orta Çağ’da Kıbrıs’ın Kadınları kitapçığı, 2024