Sokak Sokak Mağusa
Suriçi sokaklarında dolaşıp, dolanmayan Mağusalı yoktur.
Her sokağın bir gizemi vardır.
Mağusa’da otuz yıldan fazla aralıksız Eski Eserler Dairesi müdürlüğü yapmış efsanevi isim Teofilus Mogabgab ismini Mağusa ile ilgilenen herkes duymuştur.
Karakol bölgesinde evinin olduğu yere Karakollular hala daha Mogabgab bölgesi der. Varlıklı Süryani bir doktor babanın oğlu olan ve hiç evlenmeyen Teofilus Mogabgab tüm hayatını Mağusa’da eski eserlere adamıştı. Yurt dışından sürekli kitaplar getirir okur, sabahın erken saatlerinde mesaisine başlar ve tüm gününü işçilerle beraber suriçinin sokaklarında geçirirdi. Burada onu anlatırken söylediği bir sözü size nakletmek istiyorum. “Suriçinin hangi sokağından bakarsanız bakın mutlaka tarihi bir Mağusa taşına rastlayacaksınız” diyordu. Bu sözü bana aktaran Eski Eserler Dairesinde de çalışmış ve Mogabgab’ı yakından tanıyan Dinçer Raif hocamızdı.
Mağusa suriçinin ana caddeleri, yolları ve sokaklarının bir başka özelliği ise kentin Lüzinyan döneminde gelişmeye başladığı 13. Yüzyıldan itibaren konumlarının değişmediğidir. Venedik’te “Naval History Museum”da sergilenen Maina in Morea maketi suriçinin yol ve sokaklarını gösteren 15. Yüzyılda ahşaptan yapılmış bir maket. Maketin daha sonra Venediklilerin kentin surlarını yeniden planlayıp geliştirilmesiyle beraber yeni versiyonu da yapılmış.
Tüm bu kaynaklara baktığımızda kentin şimdiki 73 sokağının tümü olmasa da birçoğu yüzyıllardır kentin gelişmeye başladığı günlerden beridir ayni şekilde kabuk değiştirerek yaşamaya devam ediyor. Bu sokaklarda bulunan tarihi eserler de aynen sokaklar gibi yerli yerinde dururken, sizler sokakları gezerken yüzyıllarca geriye gidebilirsiniz. O gizemi iliklerinize kadar hissedersiniz.
Yıllar sonra bu sokaklarımızı unutmamak adına 2013 yılında yazıp çizdiğimiz “Sokak Sokak Mağusa” kitabının çok erken tükenen baskısının ikincisini yaptık. Selma Gürani’nin olağanüstü çizgileri ve Barış Parlan’ın muhteşem fotoğraflarıyla zenginleştirilmiş “Sokak Sokak Mağusa” kitabını yazmaya iten kentin sokaklarının da bu gizemi olmuştur. Geçen yüzyılda kullanılan sokak isimlerini de bulup eski isimleriyle beraber 73 sokağımızı bu kitapta 15 bölüm içinde değerlendirip bir yolculuk yaptık. “Sokak Sokak Mağusa” yıllar sonra geliştirilmiş, düzeltilmiş yeni baskısıyla tekrardan Mağusa’ya meraklı okuyucusuyla buluşacağı günü bekliyor. Kitabın tekrar basılmasında DAÜ Yayınları’nın büyük katkısı olmuştur. Eserdeki çizimler ve fotoğraflarla beraber bizi kentin sokaklarında gezdirecek kitabımız 22 Mayıs’ta Bandabuliya’da yapılacak tanıtımdan sonra kitapçılarda satışa sunulacak.
